LOGOWANIE
NEWSLETTER
WYSZUKIWARKA
Jacques Étienne, młodszy brat Montgolfier (6 stycznia 1745 w Vidalon-lès-Annonay - 2 sierpnia 1799
KALENDARION
NAUKA
06.01.2015 10:37
Jacques Étienne Montgolfier
We wsi Vidalon-lès-Annonay
żyli dwaj bracia z tych Montgolfier
zrobili balon
wielki jak salon
do polatania se po nie-bie.*
We wsi Vidalon-lès-Annonay
żyli dwaj bracia z tych Montgolfier
zrobili balon
wielki jak salon
do polatania se dans le ciel*
(ebs)
Frères Montgolfier czyli Joseph Michel Montgolfier (ur. 26 sierpnia 1740 w Vidalon-lès-Annonay, zm. 26 czerwca 1810) i Jacques Étienne Montgolfier (ur. 6 stycznia 1745 w Vidalon-lès-Annonay, zm. 2 sierpnia 1799) zbudowali tzw. montgolfiery, czyli balony na ogrzane powietrze.
To właściwie wie każde dziecko. Ale mało kto wie, że tylko jeden z nich, Joseph, i tylko jeden raz leciał balonem. Było to 19 stycznia 1784 roku.
Ponieważ historia powstania pierwszych balonów jest bardzo ciekawa, podaję według Wikipedii:
Bracia byli odpowiednio: dwunastym (Joseph) i piętnastym (Étienne) z szesnaściorga dzieci, których ojciec, Pierre Montgolfier, był właścicielem młyna papierniczego (papierni) w Vidalon-lès-Annonay. Tradycje papiernicze Montgolfierów sięgały XIV w. Ich rodzina pochodziła z Owernii i do rejonu Annonay przybyła w końcu XVII w., zachęcona obfitością źródeł energii (potoki) i surowca (w owym czasie szmat, głównie lnianych).
W 1774 Étienne przejął po ojcu papiernię, a jego brat Joseph objął kierownictwo techniczne zakładu. W 1777 Étienne wprowadził do produkcji po raz pierwszy we Francji delikatny i drogi papier welinowy. Zakład rozbudował się i wkrótce zatrudniał już blisko 300 pracowników.
W 1780 Joseph przeniósł się do Awinionu, który w tym czasie nie należał do Francji, lecz był częścią państwa kościelnego. Powstawały tu wówczas m.in. liczne drukarnie, które mogły pracować niezależne od francuskiej cenzury i przepisów francuskiego prawa autorskiego. Joseph skorzystał z tej niezależności, by zdać maturę i w 1782, w wieku 42 lat, uzyskać licencjat z prawa.
14 grudnia 1782 wypuszczony przez braci Montgolfier z przydomowego ogródka balon o objętości 18m³ osiągnął wysokość 250 m. Dwa dni później bracia sporządzili i wysłali notatkę o tym fakcie do Francuskiej Akademii Nauk.
4 czerwca 1783 na pierwszym pokazie publicznym na łące koło Annonay, ich napełniony rozgrzanym powietrzem płócienny balon o średnicy 11,7 m i objętości 900 m³ wzniósł się na wysokość 1600–2000 m. W czasie lotu, który trwał 9½ minuty, przebył on odległość blisko 2,5 km. W tym czasie bracia Montgolfier rozpoczęli współpracę ze szwajcarskim fizykiem Ami Argandem.
Równolegle z próbami Montgolfierów francuski fizyk Jacques Alexandre Charles (1746–1823) prowadził próby z balonem wykonanym z impregnowanego jedwabiu, lecz napełnionym wodorem. Publiczna demonstracja tej konstrukcji miała się odbyć w Paryżu 24 sierpnia 1783. Na wieść o tym Étienne Montgolfier i Ami Argand przybyli do stolicy Francji, by pokazać tam również ich balon na ogrzane powietrze.
W Paryżu, z pomocą jednego z tamtejszych papierników, skleili wielką czaszę, która jednak uległa zniszczeniu 12 września podczas wielkiej burzy. W ciągu tygodnia powstał więc nowy balon. 19 września w Wersalu przed Ludwikiem XVI umieszczono w podwieszonym pod czaszą koszu: owcę, kaczkę i koguta. Lot, podczas którego balon wzniósł się na wysokość ok. 500 m, trwał 8 min. Balon pokonał w tym czasie odległość ok. 400 m. Celem lotu było zbadanie wpływu wysokości na organizmy żywe, a ostatecznie - zdobycie pozwolenia na lot człowieka.
Pierwszy lot człowieka w balonie na uwięzi odbył się około 15 października (według Montgolfierów 12 lub 14 października) na wysokość 26 m. W kilku kolejnych lotach osiągane wysokości nie przekraczały 30 m.
Pierwszymi ludźmi, którzy odbyli swobodny lot balonem, byli Jean-François Pilâtre de Rozier i markiz d'Arlandes. Ich lot na wysokości około 100 m odbył się nad Paryżem 21 listopada 1783 - w czasie 25 minut lotu balon o średnicy 15 m i wysokości 20 m pokonał dystans około 9 km.
W kolejnych lotach balony m.in. pokonały kanał La Manche (7 stycznia 1785 Jean-Pierre Blanchard i John Jeffries).
Balony na ogrzane powietrze zostały wkrótce zastąpione przez balony (a później sterowce) napełniane wodorem, a po katastrofach sterowców napełnionych wodorem, przez balony napełniane helem. Dopiero w latach 60. XX w. balony na gorące powietrze powróciły, gdy skroplony propan stał się łatwo dostępny jako wygodne paliwo.
Więcej informacji i ilustracji w moim artykule "Skok za skokiem" oraz - z Wikipedii w sumie to samo, ale inne ilustracje - "Od braci Montgolfier do Felixa Baumgartnera".
* [1] Dwie wersje limeryku z powodu transakcentacji w słowie "nie-bie", "po nie-bie" to po francusku "dans le ciel" ("w niebie").
Transakcentacja (niem. Akzentverschiebung, ang. displaced accent) - w literaturze zabieg, polegający na przeniesieniu akcentu z sylaby prawidłowo akcentowanej na inną, zwykle z nią zrymowaną, mający na celu zwrócenie uwagi odbiorcy na dany wyraz lub sformułowanie. Ten typ przesunięcia akcentowego polega na zastąpieniu akcentowania wyrazowego sztucznym akcentowaniem przewidzianym przez wzorzec rytmiczny w tekstach wierszowanych (poetyckich). Poeta i odtwórca wiersza poddaje się rytmizacji silnej wiersza i łamie zasady akcentowania, aby nadać wierszom wygląd pełnej regularności, co wiąże się zazwyczaj z podkreśleniem niecodzienności tego efektu. Ten sposób podkreślania w tekście ważnych informacji szczególną popularność zdobył w XIX wieku.
W przypadku utworów poetyckich śpiewanych zabieg ten nosi nazwę transakcentacji melicznej. Transpozycja meliczna (widoczna zwłaszcza w piosenkach ludowych) polega na przesunięciu akcentu wyrazowego na sylabę wskazaną przez rozkład akcentów muzycznych.
hasło z przykładami
Przypisy:
[1]: Dwie wersje limeryku z powodu transakcentacji w słowie "nie-bie", "po nie-bie" to po francusku "dans le ciel" ("w niebie").
Transakcentacja (niem. Akzentverschiebung, ang. displaced accent) - w literaturze zabieg, polegający na przeniesieniu akcentu z sylaby prawidłowo akcentowanej na inną, zwykle z nią zrymowaną, mający na celu zwrócenie uwagi odbiorcy na dany wyraz lub sformułowanie. Ten typ przesunięcia akcentowego polega na zastąpieniu akcentowania wyrazowego sztucznym akcentowaniem przewidzianym przez wzorzec rytmiczny w tekstach wierszowanych (poetyckich). Poeta i odtwórca wiersza poddaje się rytmizacji silnej wiersza i łamie zasady akcentowania, aby nadać wierszom wygląd pełnej regularności, co wiąże się zazwyczaj z podkreśleniem niecodzienności tego efektu. Ten sposób podkreślania w tekście ważnych informacji szczególną popularność zdobył w XIX wieku.
W przypadku utworów poetyckich śpiewanych zabieg ten nosi nazwę transakcentacji melicznej. Transpozycja meliczna (widoczna zwłaszcza w piosenkach ludowych) polega na przesunięciu akcentu wyrazowego na sylabę wskazaną przez rozkład akcentów muzycznych.
hasło z przykładami
żyli dwaj bracia z tych Montgolfier
zrobili balon
wielki jak salon
do polatania se po nie-bie.*
We wsi Vidalon-lès-Annonay
żyli dwaj bracia z tych Montgolfier
zrobili balon
wielki jak salon
do polatania se dans le ciel*
(ebs)
Frères Montgolfier czyli Joseph Michel Montgolfier (ur. 26 sierpnia 1740 w Vidalon-lès-Annonay, zm. 26 czerwca 1810) i Jacques Étienne Montgolfier (ur. 6 stycznia 1745 w Vidalon-lès-Annonay, zm. 2 sierpnia 1799) zbudowali tzw. montgolfiery, czyli balony na ogrzane powietrze.
To właściwie wie każde dziecko. Ale mało kto wie, że tylko jeden z nich, Joseph, i tylko jeden raz leciał balonem. Było to 19 stycznia 1784 roku.
Ponieważ historia powstania pierwszych balonów jest bardzo ciekawa, podaję według Wikipedii:
Bracia byli odpowiednio: dwunastym (Joseph) i piętnastym (Étienne) z szesnaściorga dzieci, których ojciec, Pierre Montgolfier, był właścicielem młyna papierniczego (papierni) w Vidalon-lès-Annonay. Tradycje papiernicze Montgolfierów sięgały XIV w. Ich rodzina pochodziła z Owernii i do rejonu Annonay przybyła w końcu XVII w., zachęcona obfitością źródeł energii (potoki) i surowca (w owym czasie szmat, głównie lnianych).
W 1774 Étienne przejął po ojcu papiernię, a jego brat Joseph objął kierownictwo techniczne zakładu. W 1777 Étienne wprowadził do produkcji po raz pierwszy we Francji delikatny i drogi papier welinowy. Zakład rozbudował się i wkrótce zatrudniał już blisko 300 pracowników.
W 1780 Joseph przeniósł się do Awinionu, który w tym czasie nie należał do Francji, lecz był częścią państwa kościelnego. Powstawały tu wówczas m.in. liczne drukarnie, które mogły pracować niezależne od francuskiej cenzury i przepisów francuskiego prawa autorskiego. Joseph skorzystał z tej niezależności, by zdać maturę i w 1782, w wieku 42 lat, uzyskać licencjat z prawa.
14 grudnia 1782 wypuszczony przez braci Montgolfier z przydomowego ogródka balon o objętości 18m³ osiągnął wysokość 250 m. Dwa dni później bracia sporządzili i wysłali notatkę o tym fakcie do Francuskiej Akademii Nauk.
4 czerwca 1783 na pierwszym pokazie publicznym na łące koło Annonay, ich napełniony rozgrzanym powietrzem płócienny balon o średnicy 11,7 m i objętości 900 m³ wzniósł się na wysokość 1600–2000 m. W czasie lotu, który trwał 9½ minuty, przebył on odległość blisko 2,5 km. W tym czasie bracia Montgolfier rozpoczęli współpracę ze szwajcarskim fizykiem Ami Argandem.
Równolegle z próbami Montgolfierów francuski fizyk Jacques Alexandre Charles (1746–1823) prowadził próby z balonem wykonanym z impregnowanego jedwabiu, lecz napełnionym wodorem. Publiczna demonstracja tej konstrukcji miała się odbyć w Paryżu 24 sierpnia 1783. Na wieść o tym Étienne Montgolfier i Ami Argand przybyli do stolicy Francji, by pokazać tam również ich balon na ogrzane powietrze.
W Paryżu, z pomocą jednego z tamtejszych papierników, skleili wielką czaszę, która jednak uległa zniszczeniu 12 września podczas wielkiej burzy. W ciągu tygodnia powstał więc nowy balon. 19 września w Wersalu przed Ludwikiem XVI umieszczono w podwieszonym pod czaszą koszu: owcę, kaczkę i koguta. Lot, podczas którego balon wzniósł się na wysokość ok. 500 m, trwał 8 min. Balon pokonał w tym czasie odległość ok. 400 m. Celem lotu było zbadanie wpływu wysokości na organizmy żywe, a ostatecznie - zdobycie pozwolenia na lot człowieka.
Pierwszy lot człowieka w balonie na uwięzi odbył się około 15 października (według Montgolfierów 12 lub 14 października) na wysokość 26 m. W kilku kolejnych lotach osiągane wysokości nie przekraczały 30 m.
Pierwszymi ludźmi, którzy odbyli swobodny lot balonem, byli Jean-François Pilâtre de Rozier i markiz d'Arlandes. Ich lot na wysokości około 100 m odbył się nad Paryżem 21 listopada 1783 - w czasie 25 minut lotu balon o średnicy 15 m i wysokości 20 m pokonał dystans około 9 km.
W kolejnych lotach balony m.in. pokonały kanał La Manche (7 stycznia 1785 Jean-Pierre Blanchard i John Jeffries).
Balony na ogrzane powietrze zostały wkrótce zastąpione przez balony (a później sterowce) napełniane wodorem, a po katastrofach sterowców napełnionych wodorem, przez balony napełniane helem. Dopiero w latach 60. XX w. balony na gorące powietrze powróciły, gdy skroplony propan stał się łatwo dostępny jako wygodne paliwo.
*
Dokument w języku francuskim o braciach Montgolfier:
Więcej informacji i ilustracji w moim artykule "Skok za skokiem" oraz - z Wikipedii w sumie to samo, ale inne ilustracje - "Od braci Montgolfier do Felixa Baumgartnera".
* [1] Dwie wersje limeryku z powodu transakcentacji w słowie "nie-bie", "po nie-bie" to po francusku "dans le ciel" ("w niebie").
Transakcentacja (niem. Akzentverschiebung, ang. displaced accent) - w literaturze zabieg, polegający na przeniesieniu akcentu z sylaby prawidłowo akcentowanej na inną, zwykle z nią zrymowaną, mający na celu zwrócenie uwagi odbiorcy na dany wyraz lub sformułowanie. Ten typ przesunięcia akcentowego polega na zastąpieniu akcentowania wyrazowego sztucznym akcentowaniem przewidzianym przez wzorzec rytmiczny w tekstach wierszowanych (poetyckich). Poeta i odtwórca wiersza poddaje się rytmizacji silnej wiersza i łamie zasady akcentowania, aby nadać wierszom wygląd pełnej regularności, co wiąże się zazwyczaj z podkreśleniem niecodzienności tego efektu. Ten sposób podkreślania w tekście ważnych informacji szczególną popularność zdobył w XIX wieku.
W przypadku utworów poetyckich śpiewanych zabieg ten nosi nazwę transakcentacji melicznej. Transpozycja meliczna (widoczna zwłaszcza w piosenkach ludowych) polega na przesunięciu akcentu wyrazowego na sylabę wskazaną przez rozkład akcentów muzycznych.
hasło z przykładami
Przypisy:
[1]: Dwie wersje limeryku z powodu transakcentacji w słowie "nie-bie", "po nie-bie" to po francusku "dans le ciel" ("w niebie").
Transakcentacja (niem. Akzentverschiebung, ang. displaced accent) - w literaturze zabieg, polegający na przeniesieniu akcentu z sylaby prawidłowo akcentowanej na inną, zwykle z nią zrymowaną, mający na celu zwrócenie uwagi odbiorcy na dany wyraz lub sformułowanie. Ten typ przesunięcia akcentowego polega na zastąpieniu akcentowania wyrazowego sztucznym akcentowaniem przewidzianym przez wzorzec rytmiczny w tekstach wierszowanych (poetyckich). Poeta i odtwórca wiersza poddaje się rytmizacji silnej wiersza i łamie zasady akcentowania, aby nadać wierszom wygląd pełnej regularności, co wiąże się zazwyczaj z podkreśleniem niecodzienności tego efektu. Ten sposób podkreślania w tekście ważnych informacji szczególną popularność zdobył w XIX wieku.
W przypadku utworów poetyckich śpiewanych zabieg ten nosi nazwę transakcentacji melicznej. Transpozycja meliczna (widoczna zwłaszcza w piosenkach ludowych) polega na przesunięciu akcentu wyrazowego na sylabę wskazaną przez rozkład akcentów muzycznych.
hasło z przykładami
KOMENTARZE
Kwiecień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
01
02
03
04
05