LOGOWANIE

NEWSLETTER

WYSZUKIWARKA

POEZJA 27.09.2024 10:37
 

Paul Celan: TY TAKŻE MÓW


Ty także mów,

mów jako ostatni,

wypowiedz swoją maksymę.


Mów -

Ale nie oddzielaj „nie” od „tak”.

Nadaj swojemu credo także sens:

daj mu cień.


Daj mu dość cienia,

daj mu go na tyle,

na ile wiesz, że wokół ciebie rozdziela się

północ i południe i północ.


Rozejrzyj się:

zobacz, jak wszystko wokół ożywa -

Przy śmierci! Ileż życia!

Prawdę mówi, kto mówi o cieniach.


Ale, ale, miejsce, w którym stoisz, kurczy się:

Gdzieś teraz, wystawiony spod cienia, gdzie?

Pnij się. Drąż dalej.

Staniesz się cieńszy, coraz bardziej nie do poznania, coraz cieńszy!

Cieniuteńki: nić,

po której opuszcza się ona, gwiazda,

by płynąć w dole, w dole,

gdzie widzi migotanie samej siebie: w falowaniu

przemieszczających się słów.


(tł. Ela Binswanger)


*

Paul Celan: POWIEDZ I TY


Powiedz i ty,

powiedz jako ostatni,

powiedz swą sentencję.


Mów -

lecz nie oddzielaj „nie” od „tak”.

Daj swej sentencji również sens:

daj jej cień.


Daj jej cienia dość,

daj jej tyle,

ile widzisz go wokół siebie

podzielonego między północ, południe i północ.


Rozejrzyj się wkoło:

patrz, jakie życie staje w krąg -

przy śmierci! Jakie życie!

Prawdę powiada, kto cień wypowiada.


Lecz teraz kurczy się miejsce, gdzie stoisz:

dokąd teraz, rozebrany z cienia, dokąd?

Wznoś się. Po omacku.

Coraz cieńszy, coraz mniej poznawalny, delikatniejszy!

Delikatniejszy: nić,

po której opaść chce gwiazda:

by płynąć dołem, dołem,

gdzie siebie widzi, jak migocze: w wydmach

wędrujących słów.


(tł. Feliks Przybylak, z: Paul Celan „Utwory wybrane [dwujęzyczne]”, WL, Kraków, 2003)


*

Paul Celan: MÓW I TY


Mów i ty,

mów jako ostatni,

powiedz swoje zaklęcie.


Mów –

Lecz nie oddzielaj Nie od Tak.

Daj twojemu zaklęciu tez sens:

daj mu cień.


Rozglądaj się w krąg:

patrz, jak żywe wszystko dokoła –

Na śmierć! Żywe!

Prawdę mówi, kto mówi cień.


Lecz oto kurczy się miejsce, gdzie stoisz:

Dokąd teraz, wyzbyty cienia, dokąd?

Wstępuj. Po omacku idź w górę.

Niklejszy będziesz, mniej rozpoznawalny, cieńszy!

Cieńszy: nić,

po której ona chce zejść, gwiazda:

by w dole pływać, w dole,

gdzie widzi, jak jaśnieje: w falowaniu

wędrujących słów.


(tł. Andrzej Lam, w tym tł. nie ma jednej zwrotki, pewnie przez pomyłkę?)


*

Paul Celan: SPRICH AUCH DU


Sprich auch du,

sprich als letzter,

sag deinen Spruch.


Sprich -

Doch scheide das Nein nicht vom Ja.

Gib deinem Spruch auch den Sinn:

gib ihm den Schatten.


Gib ihm Schatten genug,

gib ihm so viel,

als du um dich verteilt weißt zwischen

Mittnacht und Mittag und Mittnacht.


Blicke umher:

sieh, wie’s lebendig wird rings -

Beim Tode! Lebendig!

Wahr spricht, wer Schatten spricht.


Nun aber schrumpft der Ort, wo du stehst:

Wohin jetzt, Schattenentblößter, wohin?

Steige. Taste empor.

Dünner wirst du, unkenntlicher, feiner!

Feiner: ein Faden,

an dem er herabwill, der Stern

um unten zu schwimmen, unten,

wo er sich schimmern sieht: in der Dünung

wandernder Worte.


przed 23.7.1954



Przypisy:
[1]: Gwiazda Dawida zwana też tarczą Dawida - sześciopromienna gwiazda (heksagram) złożona z dwóch zachodzących na siebie trójkątów równoramiennych (najczęściej równobocznych) obróconych względem siebie. Wierzchołki gwiazdy Dawida w przypadku trójkątów równobocznych leżą na okręgu w punktach odpowiadających parzystym godzinom na tarczy zegara. Przez Żydów zwana tarczą Dawida, w gnozie i innych systemach wiedzy ezoterycznej znana jest jako pieczęć Salomona.

Najstarszym zabytkiem gdzie występuje ten symbol jest relief z VII w. p.n.e. autorstwa prawdopodobnie Jehoszui ben Asjahu (wykopaliska w Sydonie - na pieczęci). W średniowieczu była używana jako herb przez postseldżuckie (powstałe po upadku Sułtanatu Rumu), tureckie emiraty w Anatolii, np. przez Emirat Karaman. Od 1866 r. razem z krzyżem greckim i splecionymi w uścisku dłońmi w herbie Kolbuszowej.

Od 1897 godło syjonizmu. Choć gwiazda Dawida jest jednym z symboli religii żydowskiej, to obecnie ma wymiar przede wszystkim narodowościowy. Od 1948 roku występuje jako element centralny flagi Izraela. Jest ona również oficjalnym symbolem państwa Izrael i umieszczana jest na oficjalnych dokumentach.

Niektórzy przypuszczają, iż znak ten nie ma nic wspólnego z biblijnym królem Dawidem, lecz jest znacznie starszy. Część badaczy uważa, że chodzi tu o gwiazdę Kijuna (Księga Amosa 5:26), zwaną także gwiazdą Remfana (Dzieje Apostolskie 7:43). Obie nazwy są starożytnymi określeniami planety Saturn, której symbolem mogła być sześciopromienna gwiazda. Werset z księgi Amosa sugeruje, iż Izraelici przejęli jej kult od Kananejczyków wraz z kultem Molocha. Dzisiejsza nazwa gwiazdy może wynikać z faktu, iż syn i następca króla Dawida, Salomon, pod koniec życia zwrócił się ku politeizmowi (1 Królewska 11:4-8) i być może wówczas kult gwiazdy Kijuna nabrał szczególnego znaczenia w starożytnym Izraelu.

W żydowskich naukach ezoterycznych heksagram znany jest pod tradycyjną nazwą pieczęci Salomona. Symbol ten sięga korzeniami aż po Daleki Wschód, gdzie znany był jako Wielka Yantra w tantryzmie hinduistycznym. Trójkąt skierowany wierzchołkiem do dołu symbolizował pradawną samicę, istniejącą przed początkiem świata. Wytworzyła ona w sobie nasienie, które wyrosło w ujawnioną męskość, reprezentowaną przez trójkąt skierowany wierzchołkiem ku górze. Heksagram symbolizuje połączenie tych dwóch pierwotnych sił. Żydowska kabała przejęła ten symbol z pełną świadomością jego charakteru płciowego, heksagram kabalistyczny pokazywał złączenie męskiego bóstwa z jego żeńską esencją, interpretowaną jako Szechiną. Tym samym stosunek płciowy mężczyzny i kobiety stał się uświęconym wydarzeniem. Na poziomie duchowym heksagram jest najwyższym symbolem zrównoważonej boskości.

Heksagram pojawia się także w przedstawieniach hinduskiej mandali, jako wyobrażenie medytacji, oraz kamiennych rzeźbach z Ameryki Środkowej, niosąc za sobą tajemnicze przesłania. W alchemii heksagram symbolizuje męską/żeńską dwoistość ognia i wody, a także cztery żywioły. W magii łączony był z egzorcyzmami.



zapisz jako pdf
zapisz jako doc (MS Word)
drukuj

KOMENTARZE

Październik
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
30
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
01
02
03