LOGOWANIE

NEWSLETTER

WYSZUKIWARKA

POEZJA 12.11.2022 14:52
 

DYLAN THOMAS: GDZIE WSCHÓD, STĄD MRÓZ
(tł. Ela Binswanger)

Gdzie wschód, stąd mróz, lecz skąd ten chłód,
Gdy wiatr w wiatraku słabnie, schnie,
A zachód już nie nurza się
W wietrze, co sto owoców rwie
W upadkach stu, w łupinach stu;
Skąd jedwab lśni, a kamień tnie,
Pyta się szkrab przez wszystkie dnie,
Skąd nocny deszcz i w piersi krew,
Pragnienia kres? Usłyszy czerń.

Gdzie jest Jack Frost? zapyta brzdąc.
Czy da się wziąć kometę w dłoń?
Nie, zanim z chmur i z dołu kurz
Nie zamknie ócz na długi sen,
I duchów nie zagarnie zmierzch,
Usłyszy biel stu z dachów ech.

Wszystko się wie: porada gwiazd
Ujawnia treść, idź tam, gdzie wiatr,
Lecz byt gwiazd skąd, co krążą wciąż?
Czas goni je w wyżyny nieb,
Słychać, lecz cóż, tyle co ciut.
Słyszę ich pieśń, radzą "Bądź rad"
Dźwięcznie jak dzwon woźnego szkół,
I "Nie wiem skąd" i przecież wiem,
Na dzieci płacz oddźwięku brak,
Na echa ech, "gdzie dziadek Mróz?",
Na komet spęd wzniesiona pięść.



DYLAN THOMAS: WHY EAST WIND CHILLS

Why east wind chills and south wind cools
Shall not be known till windwell dries
And west's no longer drowned
In winds that bring the fruit and rind
Of many a hundred falls;
Why silk is soft and the stone wounds
The child shall question all his days,
Why night-time rain and the breast's blood
Both quench his thirst he'll have a black reply.

When cometh Jack Frost? the children ask.
Shall they clasp a comet in their fists?
Not till, from high and low, their dust
Sprinkles in children's eyes a long-last sleep
And dusk is crowded with the children's ghosts,
Shall a white answer echo from the rooftops.

All things are known: the stars' advice
Calls some content to travel with the winds,
Though what the stars ask as they round
Time upon time the towers of the skies
Is heard but little till the stars go out.
I hear content, and 'Be Content'
Ring like a handbell through the corridors,
And 'Know no answer,' and I know
No answer to the children's cry
Of echo's answer and the man of frost
And ghostly comets over the raised fists.





Przypisy:
[1]:
DYLAN THOMAS: CZEMU WIATR WSCHODNI NIESIE MRÓZ
(tł. Stanisław Barańczak)

Czemu wiatr wschodni niesie mróz, a południowy
Chłód, tego się nie dowiesz, dopóki nie wyschnie
Studnia wiatrów i póki zachód nie przestanie
Tonąć w wichrach, niosących łupinę i owoc
Po tysiąckroć opadły;
Czemu jedwab jest miękki, czemu kamień rani,
Dziecko wciąż musi pytać, a gdy spyta, czemu
Nocny deszcz i krew w piersi krążąca na równi
Gaszą jego pragnienie - odpowie mu czerń.

Kiedy Jaś Mróz* nadejdzie? zapytują dzieci.
Czyż mają w piąstkach zacisnąć kometę?
Dopiero wtedy, gdy ich proch przesypie
Dziecięce oczy długim i ostatnim snem
A w mroku widma dziecinne się stłoczą,
Dachy rozebrzmią echem białej odpowiedzi.

I wszystko jest wiadome: gwiazdy doradzają
Zaspokojonym podróże z wichrami,
Choć czego żąda gwiazda, krążąca bez przerwy
Wokół wież nieba, słyszeć można tylko
Przez krótki moment, nim się nie oddali.
Słucham zaspokojony: "Bądź zaspokojony"
Dźwięczy jak ręczny dzwonek w korytarzach,
I "Nie znaj odpowiedzi", i już nie wiem,
Co odpowiedzieć dzieciom, które płaczą
Nad odpowiedzią echa i mroźnym przybyszem
I widmową kometą znad wzniesionych pięści.

*Jack Frost - angielska personifikacja mrozu - przypis Barańczaka

Dlaczego Barańczak zdecydował się przetłumaczyć słowo "windwell", wiatrak? = windmill? jako "studnię wiatrów", tego nie wiem. Może dlatego, że jest mowa o wyschnięciu? Chodzi o wydobywanie wody za pomocą pompy poruszanej przez wiatrak (zdj. w galeryjce)

"well - well of the winds - windwell" google tłumaczy: "studnia, szyb, komin (w speleologii) - studnia wiatrów - wiatrak"

[2]:
data powstania: 1 lipca 1933, poprawiony w styczniu 1936
pierwsza publikacja: New English Weekly, 16 lipca 1936
potem w zbiorach: "Twenty-five Poems" ("Dwadzieścia pięć wierszy") (1936) i "Dylan?s Collected Poems" ("Wiersze zebrane Dylana") (1952)
a także w: "The Collected Poems of Dylan Thomas", The New Centenary Edition, pod redakcją Johna Goodby'ego (2014) i "The Dylan Thomas Omnibus" (2014), oba opublikowane przez Orion.

Dalsze informacje: w zeszycie 3, wiersz "trzydzieści siedem", znacznie skrócony 21 stycznia 1936

[3]:

tłumaczenie google


DYLAN THOMAS: DLACZEGO WIATR NA WSCHODZIE?


Dlaczego wiatr wschodni chłodzi, a wiatr południowy ochładza?

Nie będzie znany, dopóki studnia wiatrowa nie wyschnie

A zachód już nie utonął

W wiatrach, które przynoszą owoce i skórkę

Wiele setek upadków;

Dlaczego jedwab jest miękki, a kamień rany

Dziecko będzie kwestionować wszystkie swoje dni,

Dlaczego nocny deszcz i krew z piersi?

Oboje gaszą jego pragnienie, otrzyma czarną odpowiedź.


Kiedy przyjdzie Jack Frost? pytają dzieci.

Czy mają ścisnąć kometę w pięści?

Nie dopóki, z wysokości i z dołu, ich kurz

Kropi w oczach dzieci długi sen

A zmierzch jest pełen duchów dzieci,

Biała odpowiedź powinna odbić się echem od dachów.


Wszystko jest znane: rady gwiazd

Wzywa niektórych treści do podróżowania z wiatrem,

Chociaż o co pytają gwiazdy, gdy krążą?

Raz za razem wieże niebios

Słychać niewiele, dopóki gwiazdy nie zgasną.

Słyszę treść i ?Bądź zadowolony?

Dzwoni jak dzwonek na korytarzach,

I ?Nie znam odpowiedzi? i wiem

Brak odpowiedzi na płacz dzieci

Odpowiedzi echa i człowieka mrozu

I upiorne komety nad wzniesionymi pięściami.


(google)


[4]: Ponieważ kilka osób (kilku Panów), odpowiedziało mi na fb na pytanie, jak dokładnie działa taka pompa wiatrowa (windwill, "studnia wiatrów"), zapisuję to tutaj, żeby nie przepadło:

Walter Chełstowski

Prosto 


 Wiatr kręci wiatrakiem ( nie będę tłumaczył, bo wiem dlaczego ten wiatrak wygląda inaczej niż te. które produkują prąd i mają tylko trzy śmigła). Ten wiatrak ma korbowód ( tak jak w silniku spalinowym) i nim kręci. Na tym korbowodzie jest ( i porusza się się góra-dół) długie "coś" co w ziemi ( a ma jeszcze zawory) to jak idzie do góry to wysysa wodę i pompuje do góry a jak idzie w dół to ma zamknięte zawory i woda z powrotem nie spada w dół. I tak w kółko ( jak wieje wiatr) a tuż przy ziemi z tego otworu wylewa się wypompowywana z pod ziemi woda. Generalnie do podlewania albo do zbiornika. Tak w skrócie. 


*


Jarosław Tomczyk

Wiatrak poprzez wał napędowy porusza pompę. Dwie przekładnie stożkowe i hula. 


*


Pawel Pach

Windmill pump, farm windmill


*


Mir Medytator


U nas takie wiatraki pompujące wodę były na stacjach kolei wąskotorowej - zdjęcia nie udało mi się odnaleźć

- Czołem


*


Piotr Siennicki

W wiatraku jest (najczęściej) przekładnia redukcyjna (zwalniająca obroty x razy i tyle samo zwiększając moment obrotowy), a za nią współpracujące pod kątem prostym dwa koła zębate, "skręcające" obrotową oś śmigła o kąt prosty, w dół. Dlatego ten wał, przenoszący moc ze śmigła do ssąco-tłoczącej pompy klapowej (umieszczonej w studni pod wiatrakiem) może spokojnie obracać się wewnątrz wieży.

Woda zbiera się w studni - tak jest prościej 


Bez studni trudniej o wodę po prostu.

Na dnie studni jest pompa klapowa z klapami (zaworami) ze skóry kiedyś, dziś z jakiegoś badziewia.

Ruch obrotowy wału wewnątrz wieży skręcany jest ponownie o 90 stopni i - przy pomocy wykorbienia (maszyny proste > korba) i korbowodu jest zamieniany na posuwisto-zwrotny ruch góra-dół tłoka pompy.

Tłok pracuje w cylindrze - stanowią razem naczynie o zmieniającej się cyklicznie objętości.

W tym naczyniu są dwa otwory zamykane jednostronnym zaworkiem-klapką, stąd nazwa urządzenia.

Dolny zawór otwiera się tylko podczas ruchu w dół, kiedy zespół tłok-cylinder zwiększa objętość, a górny zawór otwiera się przy ruchu tłoka w górę.

W ten sposób tłok zasysa wodę z dołu (ze studni), a tłoczy ją w górę (do rurociągu).

Ruch tłoka jest wymuszony naciskiem i pociągiem korbowodu, więc pompa musi działać, o ile wieje wiater 


Taka pompa może podnieść wodę o kilka metrów. Działa powoli i niezbyt szaleńczo wydajnie, ale jeśli wieje przez cały dzień...

Proste, co nie?

Cieszę się, że mogłem pomóc.


*


Piotr Siennicki

Walter Chełstowski Wiatrak do prądu ma ogromne rozmiary, a dzięki temu ogromną moc, które umożliwiła dopiero nowoczesna technologia i konstrukcja - dlatego łopaty śmigła zbudowane są z laminatu, jak skrzydła szybowca - i bardzo do nich kształtem podobne, posiadają profil laminarny, gładkie powierzchnie i specjalnie wyprofilowane krawędzie spływu, żeby zmniejszyć hałas. Tak zdecydowały wyniki badań aerodynamicznych - taki kształt jest najbardziej efektywny i stawia najmniejsze opory przy największej wytwarzanej sile ?nośnej?.

Kowalscy konstruktorzy wiatraków pompujących wodę w Holandii, albo na arizońskiej prerii jeszcze nie znali tych opracowań 


A poza tym - wiatraczki studzienne są znacznie mniejsze i mogły - bo musiały - być zbudowane z prostych materiałów: żelastwa i drewnostwa. Więc i kształty mają bardziej tradycyjne? 


*


Bardzo Panom dziękuję :)



zapisz jako pdf
zapisz jako doc (MS Word)
drukuj

KOMENTARZE

Kwiecień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
01
02
03
04
05